Hệ thống M&E là gì? Vì sao M&E lại là “mạch máu” công trình?

Chiếm khoảng từ 40% đến 60% tổng khối lượng công trình, vấn đề cơ – điện được quan tâm hàng đầu trong quá trình thi công xây dựng. Vậy hệ thống M&E là gì và có vai trò gì trong công trình? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết sau của Phúc Đại Nam!

M&E là gì?

Hệ thống M&E, viết tắt từ Mechanical and Electrical (cơ sở hạ tầng cơ điện – điện tử). Hệ thống này bao gồm: hệ thống điện, hệ thống phòng cháy chữa cháy, hệ thống gió và điều hòa không khí, hệ thống thoát nước và thiết bị vệ sinh.

Trong các công trình xây dựng, hệ thống cơ điện M&E thường chiếm khoảng từ 40% đến 60% tổng khối lượng công trình. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi theo loại công trình cụ thể. Ví dụ, trong các tòa nhà cao tầng, tỷ lệ này có thể cao hơn do việc cần có hệ thống điều hòa không khí phức tạp và hệ thống an ninh, trong khi ở các công trình nhỏ hơn như nhà ở, tỷ lệ này có thể thấp hơn.

Trên thực tế, M&E thường được chia làm 2 phần:

Phần Mechanical: chiếm khối lượng lớn trong một dự án, bao gồm hạng mục HVAC, P&S và Phòng cháy, chữa cháy.

Phần Electrical: gồm các hạng mục liên quan đến phần điện như phân phối và cung cấp điện, điều khiển (control system) và điện nhẹ (extra-low voltage). Đây là một bộ phận rất quan trọng trong việc thiết kế M&E.

Phần điện trong hệ thống M&E

Điện nặng

Phần điện nặng trong hệ thống M&E bao gồm các yếu tố chủ yếu liên quan đến hạ tầng điện lớn và quan trọng trong một công trình xây dựng. Đây bao gồm các thành phần sau:

• Hệ thống cấp nguồn chính (Main Power Supply): Bao gồm các thiết bị như tủ trung thế, đường dây, máy biến áp và các thiết bị đóng cắt chính để cung cấp nguồn điện chính cho toàn bộ công trình.
• Hệ thống tủ điện phân phối (Submain Power Supply): Đây là hệ thống cung cấp điện từ hệ thống cấp nguồn chính đến các thiết bị sử dụng trong công trình như chiếu sáng, thiết bị sản xuất, và các thiết bị khác.
• Hệ thống chiếu sáng (Lighting System): Bao gồm các thiết bị chiếu sáng và hệ thống dây dẫn điện đến các điểm chiếu sáng trong công trình.
• Hệ thống ổ cắm (Socket Outlet): Cung cấp nguồn điện cho các thiết bị gia dụng, máy móc và các thiết bị khác được sử dụng trong công trình.
• Hệ thống ánh sáng sự cố (Emergency Lighting System): Bao gồm đèn exit và đèn sự cố, đảm bảo cung cấp ánh sáng khi có sự cố hoặc cúp điện.
• Hệ thống chống sét (Lightning Protection System): Bao gồm các thiết bị như kim thu sét và cọc tiếp địa, giúp bảo vệ công trình khỏi tổn thất do sét đánh.

Điện nhẹ

Hệ thống điện nhẹ, còn được gọi là ELV (Extra Low Voltage), bao gồm các thành phần điện có điện áp thấp hơn so với hệ thống điện nặng trong công trình. Các thành phần này thường không phục vụ cho các mục đích chính của công trình như cấp nguồn chính hay chiếu sáng mà thường liên quan đến các công nghệ thông tin, an ninh, và viễn thông. Cụ thể:

• Hệ thống mạng và internet: Các thiết bị mạng như router, switch, cáp mạng, và các phần mềm liên quan đến kết nối internet và mạng nội bộ của công trình.
• Hệ thống điện thoại: Bao gồm các đầu cuối, dây cáp và thiết bị điện thoại cần thiết cho việc liên lạc trong công trình.
• Camera an ninh và giám sát: Hệ thống camera để theo dõi và ghi lại hoạt động an ninh, giám sát trong khu vực công trình.
• Hệ thống liên lạc công cộng: Bao gồm hệ thống loa, báo động, và các phương tiện liên lạc khẩn cấp hoặc thông báo cho nhân viên hoặc người dùng trong công trình.

Vì sao hệ thống M&E là mạch máu của công trình?

Hệ thống M&E (Cơ khí và Điện) được coi là mạch máu của công trình xây dựng vì nó đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống và hoạt động của mọi công trình. Cụ thể:

• Hoạt động cơ bản: Như máu cung cấp dưỡng chất và oxy cho cơ thể, hệ thống M&E cung cấp năng lượng, ánh sáng, và các điều kiện cần thiết để công trình hoạt động.
• An toàn và tiện nghi: Cung cấp hệ thống thoát nước, điện, và điều hòa không khí giúp đảm bảo an toàn và môi trường sống, làm việc thuận lợi cho người dùng.
• Hiệu quả hoạt động: Hệ thống này đảm bảo công trình hoạt động hiệu quả, tiết kiệm năng lượng và tối ưu hóa điều kiện làm việc.
• Cấu trúc tổng thể: Hệ thống M&E liên kết các thành phần khác nhau của công trình, tạo nên một cấu trúc hoàn chỉnh và hoạt động một cách hài hòa.

Nếu hệ thống M&E gặp sự cố, công trình có thể gặp khó khăn lớn, gây ra nguy cơ an toàn và làm giảm hiệu suất hoạt động. Do đó, nó được coi là trụ cột quan trọng, không thể thiếu trong mọi công trình xây dựng.

Tiêu chuẩn thi công hệ thống M&E

Tiêu chuẩn thi công hệ thống M&E thường được quy định bởi các tổ chức, cơ quan quản lý, và các tiêu chuẩn kỹ thuật. Một số tiêu chuẩn phổ biến gồm:

Tiêu chuẩn của Việt Nam:

• Các tiêu chuẩn do Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam (TCVN) ban hành;
• Các tiêu chuẩn quốc gia khác như quy chuẩn của các bộ ngành như Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương cũng định hình quy trình thi công và yêu cầu kỹ thuật.

Tiêu chuẩn Quốc tế:

• Các tiêu chuẩn từ các tổ chức quốc tế như ISO (Tổ Chức Tiêu Chuẩn Hóa Quốc Tế)
• ASHRAE (Hội Cơ Nhiệt và Điều Hòa Không Khí Hoa Kỳ),
• IEEE (Viện Kỹ Sư Điện và Điện Tử Hoa Kỳ) cũng có ảnh hưởng đến các tiêu chuẩn thi công M&E tại Việt Nam.

Tiêu chuẩn Hệ thống gió và điều hòa không khí

Thiết kế phải đảm bảo theo tiêu chuẩn:

TCVN 6160:1996 – PCCC – Nhà cao tầng – Yêu cầu thiết kế

TCXD 232:1999 – Hệ thống thông gió, điều hòa, cấp lạnh – Chế tạo, lắp đặt, nghiệm thu

QCVN 26:2010 – BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn

TCVN 5687:2010 – Thông gió, điều hòa không khí – Tiêu chuẩn thiết kế

QCVN 09:2013 – Sử dụng hiệu quả năng lượng

Tiêu chuẩn Hệ thống thoát nước và thiết bị vệ sinh

TCVN 4513:1988 – Cấp thoát nước bên trong – Tiêu chuẩn thiết kế

TCVN 4519:1988 – Hệ thống cấp thoát nước bên trong nhà và công trình

TCVN 33:2006 – Cấp nước – Mạng lưới bên ngoài và công trình – Tiêu chuẩn thiết kế

TCVN 7957:2008 – Thoát nước – Mạng lưới bên ngoài và công trình – Tiêu chuẩn thiết kế

Tiêu chuẩn về Hệ thống phòng cháy chữa cháy

TCVN 2622:1995 – Phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình – Yêu cầu thiết kế

TCVN 5738:2001 – Hệ thống báo cháy tự động – Yêu cầu kỹ thuật

TCVN 7336:2003 – PCCC – hệ thống Sprinkler tự động – Yêu cầu thiết kế và lắp đặt

TCVN 3890:2009 – Phương tiện phòng cháy và chữa cháy cho nhà và công trình

Tiêu chuẩn về Hệ thống điện trong tòa nhà

TCXD 4756:1989 – Quy chuẩn nối đất và nối không của thiết bị điện

TCVN 11:2006 – Quy phạm trang bị điện

TCXDVN 394:2007 – Thiết kế lắp đặt trang thiết bị điện trong công trình xây dựng – An toàn điện

QCVN 07:2016 – Quy chuẩn quốc giá về cơ sở hạ tầng (5 – Công trình cấp điện; 7- Công trình chiếu sáng)

TCVN 9206:2012 – Đặt thiết bị điện trong nhà ở và công trình công cộng – Tiêu chuẩn thiết kế

TCVN 9207:2012 – Đặt đường dây dẫn điện trong nhà ở và công trình công cộng – Tiêu chuẩn thiết kế.

Kết luận

Trong bài viết trên Phúc Đại Nam đã cung cấp những thông tin cơ bản về hệ thống M&E. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại thông tin để được tư vấn từ ô bên dưới.

Nếu bạn đang có nhu cầu thi công xây dựng công trình, liên hệ ngay hotline 085 511 5566 để được tư vấn ngay.